PRELUDIUM



(...) Musimy zbudować rodzaj Stanów Zjednoczonych Europy (...) Już teraz istnieje naturalne ugrupowanie na półkuli zachodniej. My Brytyjczycy mamy naszą Wspólnotę Narodów (...) A dlaczego nie ma być grupy europejskiej, która by rozerwanym od siebie narodom tego potężnego kontynentu dała poczucie rozszerzonego patriotyzmu i wspólnego obywatelstwa? (...) Jeśli Europa ma być wybawiona od bezgranicznej nędzy, a w istocie od zagłady, to musi przyjść akt wiary i istnienie europejskiej rodziny, tan akt zapomnienia wbrew wszelkim zbrodniom i szaleństwom przeszłości (...)
Winston Churchil 17 września 1946 r. Zurych

17 stycznia 1947 r. w Londynie pod przewodnictwem Curchila powstał Komitet Zjednoczonej Europy (United Europe Committee), zaś 16 lipca 1947 r. powstał analogiczny francuski Comite fracnais pour l'Europe unie pod przewodnictwem Edouarda Herriota, przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego. W maju 1948 r. na Kongresie Europejskim w Hadze przyjęto Deklarację Polityczną wzywającą do zjednoczenia państw europejskich, co zaowocowało powstaniem w Brukseli organizacji pod nazwą Ruch Europejski (European Movement), której celem było propagowanie idei zjednoczeniowych.

"Ojcowie Europy", tym mianem określa się polityków i intelektualistów, którzy przyczynili się w największym stopniu do zrealizowania ambitnych planów zjednoczeniowych. Byli to m.in.:

  • Rober Schuman, Leon Blum i Jean Monnet z Francji
  • Konrad Adenauer z Niemiec
  • Henrii Spaak z Belgi
  • Alcide de Gasperi z Włoch



    • Istnieją dwie koncepcje zjednoczenia Europy. Są to:

    1. Konstytucjonaliści (Federaliści) - zwolennicy współpracy europejskiej zakładającej, iż ostatecznym celem zabiegów integracyjnych jest stworzenie wspólnego państwa-federacji, z jednym parlamentem, rządem i armią.

    2. Funkcjonaliści - politycy, intelektualiści forsujący ideę luźnej współpracy, polegającej na kooperacji w poszczególnych obszarach, bez tworzenia wspólnego państwa.2


    I. POCZĄTKI WSPÓŁPRACY W EUROPIE (1945 - 1951).



    1. Od 1 stycznia 1948 r. - Unia Celna państw Beneluksu pomiędzy Belgią, Holandią i Luksemburgiem.

    2. 17 marca 1948 Pakt Brukselski powołujący Unię Zachodnią . W założeniach był to sojusz wojskowy Belgii, W. Brytanii, Francji, Holandii i Luksemburga. 23 października 1954 na mocy Traktatu Paryskiego powstaje Unia Zachodnioeuropejska poszerzona o Włochy oraz RFN, zaś od 1988 roku także Hiszpanii i Portugalii.

    3. 16 kwietnia 1948 roku powstaje Organizacja Europejskiej Współpracy Gospodarczej skupiającej początkowo 16 państw europejskich, zaś 14 grudnia 1960 roku zostaje ona przekształcona w Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju z udziałem m.in. USA, Japonii, Nowej Zelandii i Australii.

    4. 4 kwietnia 1949 r. - Pakt Północnoatlantycki. Początkowo: Belgia, W. Brytania, Dania, Francja, Holandia, Islandia, Italia, Kanada, Luksemburg, Norwegia, Portugalia i USA; 18 lutego 1952 r. przystępują Grecja i Turcja; 23 października 1954 r. Republika Federalna Niemiec; 30 maja 1982 roku Hiszpania; 12 marca 1999 r. Polska, Czechy i Węgry

    5. 5 maja 1949 Rada Europy (Council of Europe) z siedzibą w Strasburgu skupiająca obecnie 41 państw europejskich, w tym Polskę ( od 26 listopada 1991r.) . Jej celem jest pogłębianie procesu integracji poprzez współpracę państw członkowskich w dziedzinie gospodarczej, społecznej, kulturalnej, prawnej, popieranie zasad demokracji parlamentarnej i praw człowieka.

    II. POWSTANIE EWWiS, EUROATOM i EWG.



    1. 18 KWIETNIA 1951 r. na mocy Traktatu Paryskiego powstaje Europejska Wspólnota Węgla i Stali (European Coal and Steel Community - ESCC) skupiająca Belgię, Francję, Holandię, Włochy, Luksemburg i RFN. (wszedł w życie 25 lipca) Pomysłodawcami EWWiS byli wybitny ekonomista i zwolennik integracji zachodnioeuropejskiej Jean Monnet oraz francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman. Plan Schumana przewidywał utworzenie wspólnego rynku w dziedzinie węgla i stali przez zniesienie ceł, kontyngentów ilościowych i innych środków dyskryminacyjnych w tym zakaz tworzenia karteli. Naczelnym organem była Wysoka Władza, prawie całkowicie niezależna od rządów państw członkowskich, a na jej czele stanął Monnet. Traktat zawarto na 50 lat i właśnie z dniem 25 lipca 2002 r. wygasł.

    2. Zgodnie z postanowieniami ministrów spraw zagranicznych sześciu państw podjętymi na konferencji w Messynie w czerwcu 1955 r. rozpoczęto przygotowanie traktatu o wspólnym rynku.

    Układ o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej EWG (European Economic Community - EEC), czyli

    TRAKTAT RZYMSKI

    podpisali w Rzymie 25 marca 1957 roku ministrowie spraw zagranicznych Belgii - Paul-Henri Spaak, Francji - Christian Pineau, Holandii - Joseph Luns, Luksemburga - Joseph Bech, kanclerz RFN Konrad Adenauer i premier Włoch - Antoni Senil.

    Po ratyfikacji przez parlamenty państw członkowskich Układ wszedł w życie 1 stycznia 1958 r.

    Traktat Rzymski przewidywał utworzenie Wspólnego Rynku w ciągu 12 do 15 lat i polegać on miał na wprowadzeniu Unii Celnej, tj.:

  • zniesienie w ciągu trzech czteroletnich etapów ograniczeń celnych lub ilościowych w handlu między państwami członkowskimi,
  • ustanowienie wspólnej taryfy celnej wobec państw trzecich,
  • całkowite zniesienie w ciągu czterech lat ceł eksportowych,
  • w dodatkowym protokole szczegółowe warunki handlu z tymi państwami zamorskimi, które zawarły uprzednio specjalne układy celne z państwami EWG
  • Unię celną sześciu państw zrealizowano 1 lipca 1968r.



    • Traktat Rzymski ponadto stworzył podwaliny pod wspólny rynek pracy i zniósł ograniczenia w przepływie kapitału i wzajemnym obrocie oraz określił prowadzenie wspólnej polityki handlowej.

    Organa EWG:

  • Rada Ministrów - reprezentująca rządy państw członkowskich
  • Komisja - czynnik ponadnarodowy, eksperci wyłonieni z krajów członkowskich
  • Zgromadzenie - złożone z delegatów parlamentów
  • Trybunał - do rozpatrywania sporów między członkami lub członkami a państwami trzecimi.



    • Należy wspomnieć w tym miejscu o Traktacie o fuzji z 8 kwietnia 1965 r. (zaczął obowiązywać 1 lipca 1967) w którym ostatecznie nadano kształt instytucji dla wszystkich trzech organizacji i postanowiono, iż swoje funkcje wypełniać będą łącznie dla wszystkich Wspólnot. Zmieniono nazwę Zgromadzenia na Parlament Europejski oraz utworzono Komitet Stałych Przedstawicieli Rządowych (Committee of Permanent Representatives - COREPER)

    3. Równocześnie z powstaniem EWG zawarto w Rzymie tego samego dnia drugi Traktat Rzymski o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, czyli Euratom. Celem tej organizacji była koordynacja badań nad energią nuklearną i jej zastosowaniem w przemyśle cywilnym.

    4. W ten sposób powstały trzy Wspólnoty Europejskie o tym samym składzie członkowskim. Posiadają one osobowość prawną i są pełnoprawnymi podmiotami prawa międzynarodowego.

    5. Europejskie Zrzeszenie Wolnego Handlu (EFTA) powstałe 4 stycznia 1960 r. z inicjatywy siedmiu państw: Austrii, W. Brytanii, Danii, Norwegii, Portugalii, Szwajcarii i Szwecji, było zrzeszeniem handlowym i gospodarczym założonym w celu ochrony państw członkowskich przed ujemnymi skutkami wynikającymi z ustanowienia EWG. 1 stycznia 1967 zrealizowano strefę całkowicie wolnego handlu wyrobami przemysłowymi, ale bez wspólnej taryfy celnej. Z powodu stopniowego poszerzania EWG znaczenie tej organizacji zmalało.

    6. Nieudany projekt Europejskiej Wspólnoty Obronnej i Europejskiej Wspólnoty Politycznej.
    W 1952 roku podpisano w Paryżu traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Obronną, ale z powodu licznych uwag i obaw dotyczących ograniczenia suwerenności państw sygnatariuszy nie wszedł on w życie. Niepowodzenie Wspólnoty Obronnej przesądziło los drugiej z planowanych koncepcji współpracy europejskiej, czyli Wspólnoty Politycznej, która miała wesprzeć i poszerzyć współdziałanie w sferze politycznej i militarnej państw członkowskich.


    III. REALIZACJA EWG DO LAT '90



    Kalendarz poszerzenia EWG (Unii):

    1. 12 września 1963 - Układ Stowarzyszeniowy Turcji.

    2. 1 stycznia 1973 r. rozszerzenie EWG. Do Wspólnoty przystępują W. Brytania, Dania i Irlandia.

    3. 1 lipca 1977 realizacja unii celnej 9 państw EWG oraz realizacja strefy wolnego handlu wyrobami przemysłowymi obejmującej EWG i EFTA.

    4. 13 marca 1979 - wprowadzenie Europejskiego Systemu Walutowego.

    5. 1 stycznia 1981 r. przystąpienie Grecji do EWG. Rozciągnięcie unii celnej poszerzonej EWG następuje 1 stycznia 1988 r.

    6. 1 stycznia 1986 r. do EWG przystępują Hiszpania i Portugalia. Unia celna "Dwunastki" zrealizowana 1 stycznia 1993 r., z wyjątkiem niektórych płodów rolnych.

    7. Ostatnią grupą państw, które dołączyły do Wspólnot, lub właściwie już do Unii Europejskiej, to Szwecja, Finlandia i Austria z dniem 1 stycznia 1995 r. (Norwegia dwukrotnie, w 1972 i 1994 roku z powodu negatywnego wyniku referendum musiała zrezygnować z członkostwa, zaś Grenlandia 1 lutego 1985 r. występuje z EWG.)

    Ważniejsze postanowienia podjęte przez państwa członkowskie Wspólnot Europejskich:

    1. Od marca 1978 stworzono Europejski System Walutowy (European Monetary System - EMS), zaś 3 lata wcześniej powołano do życia Trybunał Obrachunkowy, którego zadaniem stała się kontrola budżetu Wspólnot.

    2. Na szczycie w Fontainebleau w 1984 roku z powodu kłopotów z realizacją wspólnej polityki państw członkowskich powołano dwa komitety, których zadaniem było opracowanie programów naprawczych i prognostycznych. Były to komitety ds. zmian strukturalnych (komitet Dooge'a) oraz ds. narodów Europy (komitet Adonnino). Postulowały one szybkie stworzenie zintegrowanego rynku wewnętrznego oraz doprowadzenie do "Europy Obywateli". W podobnym tonie utrzymany był raport tzw. Biała Księga Komisji Wspólnot Europejskich, który również postulował utworzenie do końca 1992 r. wspólnego (jednolitego) rynku.

    3. Podstawą dla stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach było Porozumienie z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. O zniesieniu kontroli policyjnej i celnej pomiędzy państwami członkowskimi zdecydowały Francja, Niemcy i kraje Beneluxu. Pięć lat później dołączyły do nich: Włochy, Hiszpania, Portugalia i Grecja. Aż 142 artykuły różnych konwencji przewidują wzmocnienie granic zewnętrznych i otwarcie wewnętrznych. Współpracę policyjną ułatwia System Informacji Schengen - kartoteka osób z rysopisem, którym należy odmówić prawa wstępu. Docelowo będzie to 10 mln danych, dostępnych dla tysięcy policjantów, celników, pracowników wymiaru sprawiedliwości. Konwencję z Schengen włączono do Traktatu Amsterdamskiego

    4. W 1986 r. postanowiono zmodyfikować Traktaty Rzymskie i po kilku latach konsultacji
    podpisano 17 lutego 1986 r. w Luksemburgu i 28 lutego w Hadze JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI

    (Single European Act)
    Zmiany dotyczyły aspektów instytucjonalno-prawnych działalności Wspólnot, poszerzenia kompetencji EWG na dziedzinę ochrony polityki społecznej, ochrony środowiska, badań naukowych oraz prowadzenia polityki spójności gospodarczej i społecznej państw członkowskich (utworzono m.in. Fundusz Spójności dla państw o niższym poziomie rozwoju). Wzmocniono rolę Parlamentu Europejskiego, wprowadzono zasadę większości kwalifikowanej głosów w Radzie oraz tzw. zasadę procedury współpracy wzmacniając pozycję Parlamentu wobec Rady. Program jednolitego rynku w głównych założeniach (poza niektórymi regulacjami) został zrealizowany zgodnie z planem tj. do końca 1992r.


    Wspólna Polityka Rolna

    Podstawowe zasady zostały sformułowane w Traktacie o EWG i służyły one zapewnieniu bezpieczeństwa żywieniowego oraz zwiększenia dochodów rolniczych. Rolnictwo uznano za szczególną dziedzinę i wyłączono ze wspólnego rynku innych towarów, zapewniając mu system ochronny z użyciem metod interwencyjnych i protekcjonistycznych. Wspólny rynek rolny obejmuje rolnictwo oraz handel produktami rolnymi: płody rolne i produkty tzw. pierwszego przetworzenia.
    Obecnie pochłania ona 40 % budżetu Unii, ale w dokumencie Agenda 2000 postanowiono w latach 2000-2006 utrzymać generalne zasady, uznając jednak potrzebę dalszych poszukiwań innych rozwiązań.
    W ciągu 50 lat podejmowano wiele prób reformowania wspólnej polityki rolnej, zaś problematyka ta jest tak trudna i skomplikowana, że wymaga odrębnego opracowania, przez co nie będzie poruszana w dalszej części niniejszej pracy.

    Cele WPR zgodnie z art. 33 Traktatu Amsterdamskiego (dawniej art. 39 "Rzymskiego")

    1. podniesienie wydajności produkcji rolnej, jej rozwój przez wykorzystanie środków produkcji i siły roboczej
    2. stabilizacja rynku produktów rolnych
    3. ustalenie umiarkowanych cen produktów
    4. zapewnienie odpowiednich dochodów i poziomu życia społeczności wiejskiej

    Zasady funkcjonowania rynku rolnego

    1. zasada jedności rynku wewnętrznego, przy zniesieniu ceł wewnętrznych
    2. zasada wspólnej polityki zagranicznej w handlu produktami rolnymi przy ochronie swojego rynku
    3. zasada stosowania jednolitych mechanizmów interwencji rolnej oraz ścisła kontrola importu produktów spoza Wspólnoty
    4. udział wszystkich członków w finansowaniu


    IV. KU UNII EUROPEJSKIEJ



    1. W styczniu 1988 r. francuski premier Balladur przedstawił propozycję utworzenia Unii Gospodarczej i Walutowej jako kolejnego etapu procesu integracji europejskiej. Rok później specjalny raport komisji Rady Europejskiej pod przewodnictwem Jacquesa Delors'a zawarał rekomendacje wprowadzenia Unii Walutowej i Gospodarczej. Raport Delors'a został przyjęty na szczycie w Madrycie w czerwcu 1989r.

    2. Równolegle na szczycie w Strasburgu w grudniu 1989 r. postanowiono utworzyć Unię Europejską. Dyskusje na tematy gospodarcze oraz powiązanie ich z unią polityczną nowej koncepcji zjednoczeniowej toczyły się od grudnia 1990 r. w Rzymie.

    3. 9-11 grudnia 1991 r. na konferencji w Maastricht ostatecznie ustalono szczegóły reformy Wspólnot Europejskich.
    TRAKTAT Z MAASTRICHT, czyli TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ podpisano uroczyście 7 lutego 1992r.

    Z dniem 1 listopada 1993     wprowadzono nazwę Unia Europejska.


    Trzy filary Unii Europejskiej:

    Filar I.

    Traktat o Wspólnocie Europejskiej (dawna nazwa EWG) to zmodyfikowany Traktat o EWG. Obejmuje problematykę Wspólnot Europejskich: gospodarka, handel, polityka społeczna ochrona środowiska, kultura, ochrona zdrowia, obywatelstwo europejskie. Przewidziano trzy etapy dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej (Economic and Moneraty Union - EMU). Ponadto powołano ciało doradcze Komitet Regionów.

    Filar II.

    Utworzony przez Traktat o Unii dotyczy Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, m.in. poprzez połączenie w przyszłości struktur Unii Europejskiej i Unii Zachodnioeuropejskiej.

    Filar III.

    Dotyczy współpracy państw członkowskich w sferze wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.

    Istotnym postanowieniem Traktatu z Maastricht jest wprowadzenie tzw. kryteriów zbieżności (konwergencji), czyli ściśle określonych warunków uczestnictwa krajów w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej m.in. wysokość długu publicznego, poziomu inflacji. Pozostałe dwa etapy to kroki dostosowawcze, wprowadzenie koordynacji gospodarczej.


    Unia Gospodarcza i Walutowa

    1. 3 maja 1998 r. Rada Unii Europejskiej podjęła decyzje o ustanowieniu z dniem 1 czerwca 1998 r. Europejskiego Banku Centralnego, co było niezbędnym warunkiem realizacji trzeciego etapu Unii Gospodarczej i Walutowej.

    2. 1 stycznia 1999 r. nieodwołalnie usztywniono, względem siebie oraz względem wspólnego pieniądza Euro, centralne kursy walut należących do strefy Euro. W tym czasie nowy pieniądz był używany w rozliczeniach gotówkowych, zaś fizycznie trafił do obiegu od 1 stycznia 2002 r. i stał się jedynym środkiem płatniczym z dniem 1 lipca 2002.

    3. Obecnie do strefy Euro należy dwanaście państw członkowskich. Poza nią pozostały z różnych przyczyn W. Brytania, Dania i Szwecja.


    V. DUŻA EUROPEJSKA RODZINA. DUŻE PROBLEMY



    Wraz ze zmianami w naszej części Europy i pojawieniem się krajów aspirujących do integracji z UE oraz chęcią przyłączenia się do niej państw przekonanych o korzyściach płynących z członkostwa, problemy rozszerzenia z jednej strony, a możliwość sprawnie funkcjonującej poszerzonej Unii z drugiej strony stały się w latach '90 nie mniej ważne niż Unia Gospodarcza i Walutowa. Równocześnie zatem wraz z krokami podejmowanymi w celu przyjęcia nowych państw, wewnątrz Wspólnoty prowadzone były prace nad reformami i udoskonalaniem się samej Unii.

    1. 16 grudnia 1991 r. podpisanie przez Polskę, Czechosłowację i Węgry układów stowarzyszeniowych ze Wspólnotami Europejskimi.

    2. W czerwcu 1993 r. na szczycie w Kopenhadze po raz pierwszy oficjalnie potwierdzono możliwość poszerzenia Unii na "wschód" po spełnieniu przez państwa kandydujące warunków politycznych i ekonomicznych wymaganych do uzyskania członkostwa. Warunki te, zwane również kryteriami kopenhaskimi, obejmowały: po pierwsze, osiągnięcie przez państwo kandydujące stabilności instytucji gwarantujących demokrację, praworządność, respektowanie praw człowieka oraz poszanowanie i ochronę praw mniejszości narodowych; po drugie, istnienie sprawnej gospodarki rynkowej, jak również zdolność przeciwstawienia się presji konkurencji oraz siłom rynkowym działającym wewnątrz Unii; po trzecie, zdolność do wywiązywania się ze zobowiązań wynikających z członkostwa, szczególnie zaś realizacji celów Unii Politycznej, Gospodarczej i Walutowej. Ponadto przyjęto konieczność wprowadzenia takich modyfikacji prawa unijnego, aby zapewnić skuteczne funkcjonowanie Unii mimo znacznego zwiększenia ilości członków. W konsekwencji w Essen w grudniu 1994 r. Rada Europejska przyjęła odpowiednią strategie.

    3. 12 czerwca 1995 r. następuje podpisanie traktatów stowarzyszeniowych z państwami byłego ZSRR: Estonią, Łotwą i Litwą.

    4. 16 lipca 1997 r. przewodniczący Komisji Europejskiej Jacques Santer ogłosił założenia programu "Agenda 2000". Określa on strategię umocnienia Unii Europejskiej, wzrostu konkurencyjności i zatrudnienia, reformy Wspólnej Polityki Rolnej, modernizacji polityk sektorowych oraz możliwość poszerzenia UE nawet o Ukrainę, Białoruś i Mołdawie.

    5. Raport tzw. Grupy Refleksyjnej Carlosa Westendorpa (Hiszpania) dyskutowany na szczycie w Madrycie w 1995 stał się podstawą kolejnych zmian w systemie instytucjonalnym UE, współpracy w dziedzinie Wspólnej Polityce Zagranicznej i Bezpieczeństwa oraz współpracy w sferze wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych podjętych na szczycie w Amsterdamie.

    6. 17 czerwca uzgodniono, zaś 2 października 1997 r. podpisano w Amsterdamie formalnie nowy traktat, który wszedł on w życie 1 maja 1999r.

    TRAKTAT AMSTERDAMSKI

  • Wprowadza reformę sposobu podejmowania decyzji w łonie Unii, sposób głosowania w Radzie,
  • uzależnia liczbę komisarzy i parlamentarzystów od wielkości nowo przyjętych państw,
  • Wzmacnia kontrolę polityczną Parlamentu Europejskiego nad Komisją,
  • Podnosi rolę Trybunału Sprawiedliwości
  • Włącza do Traktatu protokół socjalny uzgodniony w Maastricht
  • Wprowadza nowe zapisy dotyczące zatrudnienia, ochrony środowiska, zdrowia i konsumentów
  • W dziedzinie wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa wyposaża Unię w instrument działania - tzw. wspólne strategie, czyli decyzje określające wspólne cele w polityce zagranicznej



    • Jednak w opinii dyplomatów krajów członkowskich podjęte decyzje dotyczące kwestii instytucjonalnych nie były doskonałe i nadal trwały prace zmierzające do jego poprawy w perspektywie rozszerzenia.

    7. Rozpoczęcie negocjacji zmierzających do poszerzenia Unii:

    a. W marcu 1998 r. proces negocjacji rozpoczął się formalnie z udziałem Bułgarii, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Węgier oraz Cypru.

    b. 31 marca 1998 r. do pierwszej fali zaliczono tzw. Grupę 5 + 1 (Polska, Czechy, Słowenia, Węgry, Estonia i Cypr.)

    c. Propozycje Komisji w wymienianym powyżej projekcie Agenda 2000 zostały zaakceptowane na szczycie w Berlinie w marcu 1999r. Natomiast na tej podstawie w lipcu 1999 r. Komisja Europejska zadecydowała o podziale funduszy przedakcesyjnych, które mają pomóc w przystosowaniu gospodarek państw kandydujących.

    d. Na szczycie w Helsinkach w dniach 10-11 grudnia 1999 r. zaproszono drugą falę kandydatów: Bułgaria, Litwa, Łotwa, Rumunia, Słowacja oraz Malta, znosząc jednocześnie podział na grupy. Ponadto Turcja uzyskała status kraju kandydującego.

    8. Postanowienia TRAKTATU Z NICEII Z 11 GRUDNIA 2000R.:

  • Traktat uzgodniono podczas spotkania Rady Europejskiej i zajmował się on "pozostałościami Amsterdamu", czyli tymi zagadnieniami reform instytucjonalnych, które były niezbędne do przeprowadzenia rozszerzenia. Postanowienia te uznano za wystarczające do zwiększania liczby członków
  • Zakłada się, że procedura ratyfikacyjna powinna dobiec końca z końcem grudnia 2002 r.
  • W deklaracji w aneksie do Traktatu przewidziano dalsze debaty na temat Unii Europejskiej, ale już sama Unia jest gotowa powitać nowe państwa
  • Uchwalono Kartę Praw Podstawowych UE - zbiór praw człowieka i obywatela
  • Zatwierdzono reformę Rady Ministrów - co jest o tyle istotne, że po rozszerzeniu groził jej paraliż decyzyjny, a także kolejne zmiany w funkcjonowaniu Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej.

    • 9. W dniach 15-16 czerwca 2001r. w Goeteborgu przywódcy 15 państw UE zobowiązali się, iż te kraje, które spełnią wszystkie wymagane warunki członkostwa oraz ukończą negocjacje z końcem 2002 będą mogły przystąpić do Unii w 2004 r.
    Dodatkowo zalecono przeprowadzenie reform systemów emerytalnych w obliczu problemu starzenia się obywateli państw członkowskich, a także do dalszej liberalizacji handlu międzynarodowego w ramach WTO.

    10. Na szczycie Unii Europejskiej w grudniu 2001 r. w Laeken w Belgii sformułowano listę 10 państw, które mają szanse na członkostwo w 2004 i były to: Polska, Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Słowacja, Słowenia i Węgry.
    Efektem końcowym szczytu była również tzw. Deklaracja z Laeken, która poświęcona była przyszłości Europy po zjednoczeniu i reformie instytucji oraz przewidywała utworzenie ciała, którego zadaniem byłoby opracowanie planów zmian.

    11. 28 lutego 2002 r. powołano do życia Konwent Europejski.
    Przewodniczącym Konwentu został Valery Giscard d'Estaing. Jego propozycje posłużą jako punkt wyjścia do dalszej dyskusji nad reformą Unii, W jego skład wchodzi 105 przedstawicieli 15 państw Unii oraz państw kandydujących. Ze strony Polski są to minister ds. europejskich Danuta Hubner przewodniczący sejmowej Komisji Integracji Europejskiej Józef Oleksy oraz senator z Bloku Senat 2001, Edmund Wittbrodt. Powstał również Konwent Europejski Młodych, w którym Polska ma 8 delegatów. Ten zbiera się regularnie od końca lutego 2002, aby przygotować projekt "traktatu konstytucyjnego" Unii. Konwent Młodych jest jednym ze zgromadzeń towarzyszących, które wnoszą wkład do prac właściwego Konwentu.

    12. W marcu 2002 odbył się szczyt Unii w Barcelonie, na którym zliberalizowano handel energią elektryczną, postanowiono o integracji rynków papierów wartościowych i usług finansowych. Przyjęto pakiet zaleceń w dziedzinach edukacji, zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu, a także zmian podatkowych uderzających w najbiedniejszych.

    13. W dniach 21 czerwca - 22 czerwca 2002 trwał szczyt Unii Europejskiej w Sewilli.

  • Potwierdził on zamiar poszerzenia Unii w 2004 r. o kraje przygotowane, jednak nie wyznaczono ostatecznej daty na styczeń 2004 r.
  • Ustalono, iż w listopadzie 2002 odbędzie się spotkanie, na którym mają zostać podjęte decyzje w zakresie oferty finansowej dla kandydatów w kilku spornych kwestiach m.in. bezpośrednich dopłat dla rolników
  • Rozmawiano o wspólnej polityce imigracyjnej i azylowej, o uszczelnieniu granic zewnętrznych Unii, ujednoliceniu przepisów w tym zakresie
  • Poruszono kwestię Kaliningradu jako enklawy rosyjskiej po przystąpieniu Polski do Unii i wynikających stąd warunków tranzytu.

    • 14. Październik 2002 r.
    Komisja Europejska oceniła gotowość poszczególnych państw ubiegających się o przyjęcie do Wspólnoty, m.in. pod kątem spełnienia kryteriów kopenhaskich. Ostatecznie do rozszerzenia zostało zakwalifikowanych 10 państw. Poza ta grupą pozostały Rumunia i Bułgaria. Jednocześnie Komisja przestzregła kandydatów, aby nie opóźniali negocjacji i zamkneli ten etap na szczycie w Kopenhadze w grudniu.

    15. 12 - 13 grudnia 2002 r. odbył się szczyt UE w Kopenhadze.
    Zakończył się on pełnym sukcesem Polski i innych państw kandydujacych. Ostatecznie zakończono proces negocjacji i podpisano stosowne warunki członkostwa. Ostatecznie ustalono, iż datą przystapienia 10 państw do Unii Europejskiej będzie 1 maj 2004 roku, zaś podpisanie traktatów zjedoczeniowych w kwietniu 2003 roku pod Akropolem w Grecji.

    Przygotowała Iwi W. :)