- układ ciała

- kontakt wzrokowy

- potakiwanie

GESTYKULACJA I UŁOŻENIE CIAŁA

          Rodzaj zachowania                                                               Znaczenie zachowania

GŁOWA

      kiwanie głową (potakiwanie)                                   - uwaga, zgoda, akceptacja, potwierdzenie uważnego słuchania

kręcenie głową                                                          -  zdziwienie, zaprzeczenie, nie zgadzanie się

spuszczanie głowy                                                       - przygnębienie, smutek, zmęczenie

RAMIONA

wzruszanie ramionami                                                 - lekceważenie, irytacja

skulenie ramion do przodu                                          - zamykanie się w sobie, przygnębienie

garbienie się                                                                - brak motywacji do kontaktu

wychylenie ramion do przodu                                    - uwaga, zainteresowanie, otwarcie się na kontakt

RĘCE I DŁONIE

ręce skrzyżowane ( „zamknięte ręce”)                         - opór, niechęć, unikanie porozumienia

dłonie drżące, ręce chaotycznie                                  -  lęk tłumiona złość

poruszające się                      

nadgarstki rozluźnione, ręce gestykulują                     - otwartość, zainteresowanie, przeko-

w związku z treścią mówienia                                        nywanie

ręce sztywne, dłonie nieruchome                                - napięcie, stres

zaciśnięte pięści                                                          - złość, agresja

palce bębniące po stole                                              - irytacja, lekceważenie, pośpiech

NOGI I STOPY

nogi i stopy spokojnie, równolegle oparte                      - pewność siebie spokój

o podłoże

szerokie rozstawienie nóg                                             - duża pewność siebie, demonstrowanie

                                                                                         swojej siły

nerwowe poruszanie lub pukanie stopą                        - niepokój, napięcie, zniecierpliwienie

nogi i stopy usztywnione, krzyżowanie nóg                   - zamykanie się w sobie, wycofywanie się  

                                                                                         z kontaktu

CAŁE CIAŁO

zwrócenie się całym ciałem na wprost,                          - otwartość na kontakt, zainteresowanie

bez krzyżowania rąk i nóg                                                rozmówcą i pewność siebie

(„otwarta postawa”)

odwrócenie się bokiem lub „wiercenie się”                     - niepokój, niechęć do rozmówcy, unika-

                                                                                         nie bezpośredniego kontaktu

sztywne siedzenie na boku krzesła                                - niepewność, lęk, napięcie